Kwalitatieve en kwantitatieve beoordeling van gevaarlijke stoffen: Wat is het verschil?

Voor veel bedrijven is het onduidelijk welke modellen bestaan voor de risicobeoordeling van gevaarlijke stoffen, en hoe deze modellen van elkaar verschillen. Elk model hanteert verschillende input waardes en contextuele data om de impact op de gezondheid van medewerkers te voorspellen. Wij begrijpen dat bedrijven door de bomen het bos niet meer zien en helpen dit graag uit de weg. In deze blog besteden we aandacht aan het verschil tussen kwalitatieve en kwantitatieve schattingsmodellen.

Modelleren als alternatief voor meten

Voor een bedrijf dat werkt met tal van stoffen, is het niet eenvoudig om in één oogopslag de gezondheidsrisico’s van blootstelling aan gevaarlijke stoffen te beoordelen. Er wordt al snel gezegd: Meten = Weten! Het alternatief is om eerst een schatting van de risico’s uit te voeren met behulp van modellen. Op basis hiervan ontstaat er een prioritering in stoffen, producten en werkhandelingen waarbij waarschijnlijk een verhoogd risico heerst en waar actie op moet worden ondernomen. Modelleren is een veelgebruikte en geaccepteerde methode om blootstelling aan gevaarlijke stoffen - via inademing en/of via huid - te beoordelen, voordat metingen worden uitgevoerd. Het scheelt kosten en tijd, en wanneer de modellen correct worden toegepast zijn metingen in veel gevallen niet eens nodig!

Kwalitatief versus kwantitatief modelleren

Er bestaan diverse schattingsmodellen zoals de bekende ECETOC-Tra, COSHH Essentials, EMKG Expo tool, Stoffenmanager en ART-model. De modellen kunnen verschillen in een kwalitatieve of kwantitatieve aanpak van beoordeling, maar wat is het verschil precies?

Bij een kwalitatieve beoordeling wordt op basis van een aantal variabelen bepaald of werken met een stof leidt tot ‘’laag’’, ‘’gemiddeld’’ of ‘’hoog’’ risico. Deze variabelen zijn bijvoorbeeld de H-zinnen van de stof, fysisch-chemische eigenschappen en kenmerken van de werkplek en/of activiteit. Er wordt bij een kwalitatieve beoordeling echter vaak geen daadwerkelijke blootstellingsconcentratie in de lucht geschat die getoetst kan worden aan de zogenaamde grenswaarde van de stof (in Engels bekend als Occupational Exposure Limit Value; OELV).

Bij een kwantitatieve beoordeling wordt wel een daadwerkelijke blootstellingsconcentratie geschat met behulp van een schattingsmodel. Deze concentratie wordt vervolgens getoetst aan een vastgestelde grenswaarde van de stof. Het resultaat hiervan is de risicoratio (RR). Als deze kleiner is dan 1, zijn de risico’s voldoende gecontroleerd. Als RR gelijk of groter is dan 1, is het gebruik van de stof niet veilig en dient de situatie nader beoordeeld te worden door het treffen van metingen en/of maatregelen.

Kortom, een kwantitatief beoordelingsmodel zal altijd een blootstellingschatting in de vorm van een geschatte concentratie of een RR opleveren, terwijl deze schatting bij een kwalitatieve beoordeling ontbreekt. De RR is nauwkeuriger en geeft u meer handvatten voor vervolgacties en maatregelen. Als werkgever is het daarnaast belangrijk om te weten dat de arbeidsinspectie kwantitatieve schattingsmodellen adviseert. Wilt u dus alles op orde hebben? Kies dan voor een kwantitatieve beoordeling van de gevaarlijke stoffen!

Benieuwd hoe Chemrade u kan helpen met een kwantitatieve risicobeoordeling van gevaarlijke stoffen? Contacteer ons voor een demo!